İdrar kaçırma durumu kişisinin idrar kontrolünü yapamadığı anlarda görülen bir hastalıktır. Yaygın olarak pek çok insanda görülebilen idrar kaçırma durumu farklı tedavi yöntemleri kullanılarak kontrol altına alınabilir. Ayrıca fiziksel olarak rahatsızlık hissi verebildiği görülen idrar kaçırma, günlük hayat aktivitelerini engelleyebilecek etki de gösterebilir. Kişi gün içerisinde zamandan bağımsız olarak idrar kaçırma problemi ile karşılaşabilir. Bu da kişinin sosyal yaşamı üzerinde etkili olabildiği gibi psikolojik açıdan olumsuz etkilere de sebebiyet verebilir.
İdrar kaçırma durumları genel olarak üriner sistemde bir sorunun dışa vurumu olabilir. Genellikle normal şartlar altında belirli oranlarda idrarı tutabilen, işlevi yerine getirebilen idrar torbası bazı durumlarda etkisiz kalabilir. Bu anlarda üroloji doktoruna başvurulması gerekir. İdrar kaçırma belirtilerinin farklılık gösterdiği gibi tedavi yöntemleri de değişkenlik gösterir. En etkili tedavi yöntemine de yine uzman doktor kontrolü sonrası karar verilebilir.
İdrar Kaçırma Nedir?
İdrar torbası olarak da bilinen mesane, vücutta idrarın biriktiği kesedir. Farklı isimler ile anılsa da genel itibari ile böbreklerden gelen idrarı tutmak ile görevlidir. İşlevini yerine getirmediği durumlarda ise hastaya idrar kaçırma rahatsızlığı tanısı konulabilir. Elbette bu tanıya uzman doktor kontrolleri ve gerekli testlerden sonra karar verilebilir. Normalde böbrekten gelen idrar mesaneye doldukça mesane esnemeye başlar ve böylece mesanede fazla basınca dayalı olumsuz bir durum yaşanmaz.
Ayrıca bu sistemde yer alan idrar torbasının alt kısmında bulunan kas sistemi kesenin ağzının kapalı kalmasını sağlayan işleve sahiptir. Bu sayede olması gereken düzende idrar çıkışı olana kadar kese idrarı içerisinde tutar. İşlemin bu şekilde olmadığı durumlarda ise ani olarak idrar kaçırma durumları görülebilir. İdrar kaçırma istemsiz olarak gerçekleştiği gibi herhangi bir zaman dilimine de bağlı değildir.
İdrar Kaçırma Çeşitleri Nelerdir?
İdrar kaçırma farklı reaksiyonlara göre ortaya çıkabilir. Kişiler arasında en sık bilinen idrar kaçırma çeşidi; stres inkontinansı olarak adlandırılan idrar kaçırmadır. Reflekslere bağlı olarak, hapşırma, öksürme, gülme gibi ani görülen reaksiyonlara tepki olarak ortaya çıkarabilir. Hastaların birçoğu öksürme ve hapşırma anında idrar kaçırma sorunu ile karşılaştıklarını belirtir. Bu durum genellikle hastanın sinir sistemi ile kas yapısının zayıflığına bağlı olarak gelişebilir.
Bir diğeri ise sıkışma tipi idrar kaçırmadır. Bu da hastanın ani olarak idrar sıkışma yaşaması ve kontrolsüz bir şekilde idrar kaçırması ile sonuçlanmaktadır. Bu idrar kaçırma çeşidinde hastanın idrar torbasında ani kasılmaların etkisi görülür. Son olarak mix tip olarak da adlandırılan diğer iki durumun aynı anda görülebilmesi durumudur. Hasta ani reflekse bağlı olarak da idrar kaçırabilir, idrar kesesinde oluşan ani kasılması sonucu da kontrolsüz idrar kaçırma durumu ile karşılaşılabilir.
İdrar Kaçırmaya Sebep Olan Durumlar Nelerdir?
İdrar kaçırma; hastaların vücut yapıları, kas yapıları gibi kişisel durumlara göre farklı sebeplere dayanabilir. Son yıllarda adından sıkça söz ettiren idrar kaçırma semptomları, kadın - erkek her bireyde görülebilir. Özellikle kişinin kontrolü dışında gelişmesinden dolayı hayat akışını doğrudan etkileyebilecek hastalıklardan biridir. Genel olarak idrar kaçırmaya sebep olan durumlar ise şu şekilde;
yukarıda yer alan sebepler idrar kaçırma ile en sık karşılaşılan durumlardır. Bunun dışında pek çok sebebe bağlı olarak idrar kaçırma durumu ile karşılaşılabilir. Yaşam tarzı, fiziksel özellikler, ilerleyen yaş faktörü ya da kronik rahatsızlıklara bağlı olarak görülebilen idrar kaçırmanın belirtileri gibi tedavi yöntemleri de farklılık gösterir. Elbette bu durum hastada hastaya göre değişkenlik gösterir.
İdrar Kaçırma Belirtileri Nelerdir?
İdrar kaçırma durumları ufak sızma şeklinde olabileceği gibi ani ve kontrolsüz olarak idrar boşalması şeklinde de görülebilir. Bu şekilde bir çok nedene bağlı olarak farklı şekillerde görülebilen idrar kaçırma durumları ile karşılaşılabilir. Hastalar arasında en sık görülen idrar kaçırma belirtileri ise şu şekilde;
yukarıda yer alan belirtiler hastaların en çok karşılaştığı idrar kaçırma belirtileridir. Ancak her kişide bu şekilde görülmeyebilir. Bu durum tamamen kişiye ve etkili olan sebeplere göre farklı şekillerde dışavurum olarak kendisini gösterebilir.
İdrar Kaçırma Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
İdrar kaçırma tedavi yöntemleri adımına geçilmeden önce bu duruma sebep olan etkenler tespit edilir. Genel olarak tedavi yöntemi olarak uygulanan seçenekler ise şu şekilde;
-
Kişinin fazla kilosundan dolayı idrar kaçırma durumu görülüyorsa uygun diyet programı etkili olabilir.
-
Kişi diyabet hastalığında dolayı ya da kronik rahatsızlıkların etkisi olarak bu durum görünüyorsa hastanın ilaçları üzerinde düzenlemeler yapılabilir.
-
Alkol ve sigara tüketiminin aşırı olmasına bağlı olarak gelişen idrar kaçırma durumlarında kişiden bu maddelerin tüketimini azaltılması talep edilebilir.
Ayrıca idrar kaçırma belirtilerinin görüldüğü durumlarda ilaç tedavisi de başlanabilir. Elbette bu tedavi yöntemine uzman ürolog doktorlar karar verebilir. Ancak duruma sebep olan durumlar prostat büyümesi ya da idrar torbası sarkması sebeplerine dayalı olarak görülürse bunun için genel cerrahiden destek almak daha doğru bir karar olabilir. İdrar kaçırma belirtileri görülmesine rağmen uygun tedaviye başlanmadığı durumlarda kişide enfeksiyon riski görülebileceği gibi deride kızarıklık ve kaşıntı gibi sonuçlar da görülebilir. Dolayısıyla kişinin fizyolojik sağlığı kadar psikolojik sağlığı açısından da vakit kaybetmeden doktor kontrolünde tedaviye başlanması gerekir.
İdrar Kaçırma Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kişiye idrar kaçırma tedavisi uygulanmadan önce bazı testler gerçekleştirilir. Bunlar arasında kan şekeri, idrar tahlili, idrar kültürü gibi tetkikler yer alır. Ayrıca hastadan ultrason kontrolü ve ürodinami istenebilir. Bunların yanı sıra hastanın hangi durumlarda idrar kaçırdığı, ne sıklıkla bu durumla karşılaştığı gibi sorularla en doğru tedaviye karar verilmeye çalışılır. Ayrıca sorulan sorular sonucunda şüphe uyandıran durumlarda yukarıda saydığımız tetkiklere ek olarak uzman doktor tarafından istenebilir. Tanı yöntemine karar verildikten sonra tedaviye vakit kaybetmeden başlanabilir.
İdrar Kaçırma Tanısı Nasıl Konulur?
İdrar kaçırma sebepleri ve hastanın yaşadığı olgulara bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bu da tedavi sürecinin belirlenmesi için ayrıntılı bir kontrol gerekliliğini ortaya çıkarabilir. Hem kadın hem erkekte farklı nedenlerle görülebilen idrar kaçırma durumu tedavi yöntemlerinin de daha geniş alanda ve farklı şekillerde yapılmasını gerekli kılar. Bazı hastalar için kan testi, idrar testi ile doğrudan tedaviye başlanabildiği gibi bazı anlarda daha farklı kontroller ve testler gerekebilir. İdrar kaçırma tanısı konulmadan önce doktorlar tarafından istenebilecek test ve kontroller ise şu şekilde;
-
Sistometri: İşlem adı olarak sistemograf olarak bilinen bu tanı ile kişinin idrar torbasında olan basınç ölçülür. Test esnasında hastalardan bazı hareketleri gerçekleştirmesi talep edilebilir. Bu işlem sırasında hastanın idrar kesesine steril su verilebilir.
-
EMG Testi: İdrar kaçırma tanısı konulabilmesi adına istenen testlerden biridir. Bu test ile idrar tutumunu sağlayan mesane kaslarının esnekliği ve olası yırtılma ya da kasılmalar yaşamasına karşı kontrol gerçekleştirilir.
-
Pelvik Ultrason: Pelvis kası idrar kesesinin işleyişi arasında bağlantı bulunur. Bu ultrason kontrolünde hastanın organ yerleşimi kontrol edilebildiği bir çeşit radyolojik işlemdir.
-
Post-Void Rezidüel Çalışma: Yapılan idrarın ardından idrar kesesinde kalan idrar miktarı ölçülür.
-
İdrar Tahlili: Üriner inkontinans yöntemi ile olası enfeksiyon bulgularının tespiti için kullanılır.
-
Sistoskopi:Doktor isteğine bağlı olarak gerekli anlarda istenen bu işlemde idrar kesesi ve idrar kesesini dış kanallara bağlayan üretra iç yapıları incelenir.
yukarıda yer alan test ve kontroller doktorun uygun gördüğü durumlarda istenebilir. Hastanın hangi aşamada idrar kaçırma durumu yaşadığının tespit edilebilmesi için bazı durumlarda daha ayrıntılı kontroller sağlanabilir.
İdrar Kaçırma Hangi Durumlarda Görülebilir?
İdrar kaçırmanın en çok ilerleyen yaşlarda görüldüğü belirtilebilir. Ancak bazı hastalarda genç yaşlarda da kendisini gösterebilir. Sağlıksız beslenme, zor geçen doğum süreci, fazla kilo alma durumları idrar kaçırmanın sebepleri arasında görülebilir. Üriner operasyon geçirmiş hastalarda da idrar kaçırma görülmesi söz konusu olabilir. Dolayısıyla idrar kaçırma, yaş ya da cinsiyete bağlı kalmaksızın pek çok kişide görülebilir.
Ayrıca kadınlar için doğum sonrası pelvik kaslarının zarar görmesi sonucu idrar kaçırma durumu yaşanabilirken, erkeklerde ise prostat büyümesi durumlarında idrar kaçırma problemi görülebilir. Bunun dışında uzun süreli ilaç tedavisi gören ya da fiziki olarak ani değişimler yaşayan kişilerde de idrar kaçırma görülebilir.
